Doğada kendiliğinden bulunan ve hava yoluyla yada içilen suyla insan vücuduna giren bileşikler olarak ağır metallerin her biri zararlı olmayıp bazılarının vücut için gerekli olduğu bile söylenebilir. Ancak bazı ağır metallerin (arsenik, civa gibi) vücut için oldukça zararlı olabileceği bilinir. Bu ağır metaller, vücut için oldukça zehirli olabilir. Özellikle çalışma ortamlarında bulunan gaz, toz gibi öğelerin yanında ağır metaller de ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Ağır sanayi işletmelerinde, demir çelik fabrikalarında, şantiyelerde ve madenlerde görülen ağır metaller için uygun özel ölçüm cihazlarıyla ölçüm yapılması işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından zorunludur. Bu ağır metal ölçümü çalışmalarının, belli zaman dilimlerinde düzenli biçimde yapılması işçi sağlığı ve hastalıkların önlenmesinde yardımcı olacaktır. Sağlığa zararlı etkileri bulunan ağır metalleri; ağır sanayide faaliyette olan işyerlerinde, fabrika ve şantiye gibi ortamlarda görebiliyoruz. En tehlikeli ve sık görülen ağır metaller arasında; kadmiyum, kurşun, alüminyum, civa, krom, arsenik gösterilebilir. Tedbir amacıyla yetkili kurumlar tarafından özel laboratuvar cihazları ile ortam ölçümü yapılmalı ve ağır metaller ölçümü sonuçlarına bağlı olarak oluşturulan raporla işçinin uzun vadede meslek hastalığına kapılmasına engel olunmalıdır. Ağır metaller arasında olan kadmiyum, toksik açıdan en zararlı ve tehlikeli maddelerden biri sayılabilir. Çalışanın bu ağır metali vücuduna alması halinde; bağırsak sisteminde zarar görebilir, karın ağrısı veya baş ağrısı şikayetleri artar, ishal, bulantı, kusma, kemik kırılmaları görülebilir ve bağışıklık sisteminde ciddi hasarlar meydana gelebilir. Kurşun ise kemiklerde birikme özelliğine sahip olan zararlıdır. Fazla oranda vücuda alınması; beyin ve sinir sistemine zarar verir, kan basıncının artmasına neden olur, kadınlarda düşük riskini artırır, davranış bozukluğu yaratılmasına, çocuklarda öğrenme güçlüğüne neden olabilir. Vücuttan atılması oldukça zor olan bir metaldir. Diğer bir zararlı ağır metal alüminyum, akciğer kanserine, akciğer ve sinir sistemi tahribatına neden olabilmektedir. Civa ise çalışanın sinir sisteminin bozulmasına yol açar. Krom, diğerleri kadar çok ciddi bir etkisi olmasa da maruz kalanların ilerleyen dönemde böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları ile karşılaşmasına neden olur. Solunum yolu ile insan vücuduna alınabilen arsenik ise sinir sistemini felç eder, karaciğer ve bağırsaklarda tahribat yaratabilir. Çalışma ortamı için ağır metal ölçümü işlemlerini yapacak olan uzman kurumun şu noktalarda ölçümler yapması gereklidir:
- Bulanıklık tayini
- Askıda katı madde tayini
- Elektriksel iletkenlik tayini
- Kimyasal oksijen ihtiyacı tayini
- PH tayini
- Kimyasal oksijen ihtiyacı tayini
- Yağ ve gres tayini
- Çökebilen katı madde tayini
- BOI
- Çökebilen katı madde tayini Çözünmüş katı madde tayini
- Uçucu ve uçucu olmayan katı madde tayini
- Toplam katı madde tayini
- Çözünmüş oksijen
- Sıcaklık
- Tuzluluk