Toza maruz kalınan ortamları kimse istemez. Ancak yapılan işin gereği, bazı çalışanlar için toz kaçınılmaz olabilir. Ortamda maruz kalınan toza bağlı olarak sağlık sıkıntıları, yeni iş kanunları ile meslek hastalıkları kapsamına alındı. Çapı 0,1 – 5,0 mikron büyüklüğündeki kristal veya amorf yapıdaki tozlar ile çapı 3,0 mikrondan küçük olup uzunluğu çapının en az üç katı olan lifsi tozlar solunabilir toz grubundadır. Ayrıca yine işyeri ortam havasına bağlı olarak yayılmakta olan tozlar bulunur. Bu tozların zararlı etkilerinden çalışanları korumayı amaçlayan işyeri sahipleri, kişisel toz maruziyeti ölçümleri yaptırması yasa gereği de bir zorunluluktur. Çalışma ortamında tehlike arz etmekte olan endüstriyel tozları, insan sağlığına etkilerine bağlı olarak farklı sınıflara ayırabiliriz. Etki seviyesine bağlı olarak bu sınıfları; fibrojen tozlar, zehirli (toksik) tozlar ve alerji yapan tozlar olarak ayırabiliriz. Fibrojen tozlar için kuvarts (SiO2), asbest fibrojen tozlar gösterilebilir. Bu tür tozların “silikoz” adı verilen kronik ve tedavisi olmayan akciğer meslek hastalığına neden olduğu bilinir. Asbest lifleri ise silikoz’a benzer “asbestoz” hastalığına sebebiyet verir ve güçlü bir kanserojen etkisi vardır. Zehirli (toksik) tozlara ise kurşun, kromatlar, çözünebilen baryum tuzları örnek olarak gösterilebilir. Kan ve diğer vücut sıvılarında çözünebilen bu tozlar, akciğerlerden kana geçerek etkili oldukları hedef organa yerleşip organizmadaki hastalık yapıcı etkilerini gösterir. Alerji yapan (allerjen) tozları ise adı üzerinde alerjiye sebebiyet verir. Pamuk tozları, bazı bitkisel lifler alerji yapan tozlara iyi birer örnektir. Sağlık açısından bir risk olan bu tür tozların, iş yerindeki ortam havasına karışarak belirli sürelerde havada asılı kalabilecek düzeyde parçalanması, yani ince toz haline gelmesi gerekmektedir. İnsan yapısı gereği özellikle solum yoluyla alınabilecek tozlara karşı yutma yeteneğine sahiptir. Ancak tozlarda tanecik büyüklüğü 5 mikron üzerinde olanlar üst solunum yollarında tutularak akciğerlere girememektedir. Ama maden ocağı, dökümhane, seramik veya cam fabrikası, kurşunlu akü imalathaneleri gibi birçok çalışma yerinde, ortam havasına yayılan tozların boyu 5 mikron sınırının altında olup tehlikelidir. Eğer bu işyerlerinde toz ölçümü yapılıp gerekli önlemler alınmazsa akciğer meslek hastalıklarına yakalanmalar kaçınılmaz olur. Kişisel toz maruziyeti ölçümleri yapılması gereken işyerleri arasında; açık veya kapalı maden işletmeleri, talaşlı imalat yapan işletmeler, mobilya ve dekorasyon işletmeleri, yapı malzemeleri işletmeleri, çimento ve benzeri imalat işletmeleri, kapalı alanda tozlu maddelerle çalışma yapan işyerleri sayılabilir. Aynı şekilde bu ölçümler; dökümhaneler, cam – seramik - taş obje üretimi yapan işletmeler, kimya ve ilaç endüstrisi işletmeleri, zımparalama – parlatma - kumlama işlemleri yapan işletmeler için yapılmalıdır. Yapılacak olan ölçümlerle; çalışanların hangi biçimde olursa olsun ilişkide bulundukları tozlar belirlenir, hangi kaynaklardan ve hangi biçimlerde toz ortaya yayılmaktadır sorularına yanıt aranır. Aynı zamanda da iş yerinin yapısal, yerleşim ve havalandırma (aspirasyon-ventilasyon) durumu ne durumdadır, çalışanın maruz kaldığı tozların miktarları hangi düzeylerdedir, çalışan bir iş gününde ne kadar süre ile tozlu ortamda bulunur gibi sorular yanıt bulacaktır. Yapılacak olan değerlendirme sonrasında da iyileştirme ve korunma önlemleri için çalışma yürütülmesi zorunluluktur.
← Hizmetlerimiz